«٢٨٠»وَ إِنْ کانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلى مَیْسَرَةٍ وَ أَنْ تَصَدَّقُوا خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ
و اگر(بدهکار)تنگ‌دست بود،او را تا هنگام توانایى مهلت دهید و(در صورتى که واقعاً توان پرداخت ندارد،)اگر ببخشید براى شما بهتر است، اگر(نتایج آن را)بدانید.
نکته‌ها:
هرچند در این آیه سفارش شده که به بدهکار مهلت داده شود،ولى نباید بدهکار از این موضوع سوءاستفاده کند.لذا اگر بدون عذر در پرداخت بدهى خود تأخیر کند،گناهکار است.
در حدیث آمده است:براى کسانى که بدون عذر،بدهى خود را نمى‌پردازند،گناهِ نوشته مى‌شود.همچنان که براى مهلت‌دهندگان،پاداشى چون پاداش شهیدان ثبت مى‌شود.به هرروزى که به بدهکار مهلت داده شود،پاداش صدقه همان مبلغ براى طلبکار ثبت مى‌شود. ١
گذشت از بدهکار نادار،براى شما بهتر است،زیرا:
الف:شاید فردا براى خود شما نیز این صحنه پیش آید. ب:مال فراموش مى‌شود،ولى بخشیدن به نادار هرگز فراموش نمى‌شود.
ج:کسب رضایت دل محروم و رضاى خالق،از کسب درآمد بمراتب بهتر است.
در احکام فقهى آمده است:زندانى کردن بدهکار معذور،ممنوع است و در مواردى که شخص بدهکار واقعاً مالى نداشته باشد که بدهى خود را پرداخت کند،وظیفه‌ى حکومت اسلامى است که بدهى او را بپردازد.
پیام‌ها:
١-اسلام،حامى مستضعفان است. «وَ إِنْ کانَ ذُو عُسْرَةٍ»
٢-نه تنها ربا نگیرید،بلکه در گرفتن رأس المال و اصل سرمایه نیز مدارا کنید.
«فَنَظِرَةٌ إِلى مَیْسَرَةٍ»
٣-اصل در زمان‌بندى براى بازپرداخت،توان بدهکار است. «فَنَظِرَةٌ إِلى مَیْسَرَةٍ»
٤-اجبار بدهکارى که توانایى پرداخت دارد،مانعى ندارد. «إِنْ کانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ»
٥-بخشیدن بدهکار فقیر،صدقه است. «وَ أَنْ تَصَدَّقُوا خَیْرٌ لَکُمْ»
٦-نظام حقوقى و اقتصادى اسلام،با نظام اخلاقى آن پیوند دارد.گرچه بازپس‌گیرى وام حقّ است،ولى مهلت دادن و بخشیدنِ بدهکار باید مراعات شود. «فَنَظِرَةٌ. تَصَدَّقُوا»
٧-محدودیّت انسان و ثروت دوستى او نمى‌گذارد که انسان به حقیقت ارزشها و کمالات پى ببرد. «إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ»
درباره این سایت